دکتر نرگس علیان

مایع آمنیوتیک چیست ؟
مایع آمنیوتیک کیسهایست که اطراف جنین در حال رشدتان را احاطه کرده است و نقشهای مهمی را ایفا میکند: جنین در حال رشد را از ضربه حفظ میکند ( برای مثال اگر شما تکان ناگهانی بخورید ) از فشردگی و بههم چسبیدن جفت جلوگیری میکند ، فشردگی جفت میتواند اکسیژن رسانی به جنین را مختل کند. دمای محل زندگی جنین را حفظ کرده و ثابت نگه میدارد. از جنین در برابر عفونت ها محافظت میکند. به جنین اجازه میدهد به اطراف حرکت کند ، بنابراین عضلات و استخوانهای جنین بطور مناسب رشد میکنند. به توسعه و رشد دستگاه گوارش و دستگاه تنفس جنین کمک میکند، زیرا جنین این مایع را میبلعد و سپس آن را دفع میکند و همچنین بهوسیله دم و بازدم آن را به ریه ها وارد و خارج میکند.

مایع آمنیوتیک از کجا می آید ؟
در طول 14 هفته ابتدای بارداری، مایع از سیستم گردش خون شما وارد کیسه آمنیوتیک میشود. در اوایل سه ماهه دوم، جنین شما شروع به بلعیدن مایع میکند، آن را از کلیه هایش عبور میدهد و سپس آن را به صورت ادرار دفع میکند. سپس او دوباره مایع را میبلعد و هر چند ساعت یکبار کل حجم مایع آمنیوتیک را بازیافت میکند این یعنی بیشتر این مایع در نهایت ادرار جنین شماست. بنابراین جنین شما نقش مهمی را در به اندازه نگه داشتن مایع داخل کیسه آمنیوتیک برعهده دارد. با این حال گاهی اوقات این سیستم به هم می ریزد و موجب بیشتر یا کمتر شدن مایع ( از حد معمول ) در کیسه میشود، که هر دو حالت میتوانند مشکلاتی را ایجاد کنند.

باید چه میزان مایع آمنیوتیک داشته باشم ؟
در شرایط طبیعی، میزان مایع آمنیوتیک شما در اوایل سه ماهه سوم افزایش مییابد. در هفتههای 34 تا 36 که اوج میزان مایع است، شما ممکن است در حدود 1 لیتر مایع درون کیسه آمنیوتیک داشته باشید. پس از این زمان میزان مایع به تدریج کاهش مییابد تا زمانی که زایمان انجام شود. وقتی در هر زمان از بارداریتان میزان مایع آمنیوتیک کم باشد گفته میشود که دچار اولیگوهیدرامنیوس شدهاید (اگر مقدار مایع آمنیوتیک بیشتر باشد هیدرامنیوس یا پلی هیدرامنیوس نامیده میشود. بر اساس آمار منتشر شده، بطور معمول 4 درصد از زنان باردار در سه ماهه سوم بارداریشان مایع آمنیوتیک کمتر از اندازه دارند. از میان زنانی که 2 هفته از موعد زایمانشان گذشته است و هنوز باردارند 12% دچار کمبود مایع آمنیوتیک هستند.

چگونه متوجه شوم که سطح مایع آمنیوتیک من پایین آمده است ؟
در صورتی که ترشح مایع داشته باشید ، شکمتان نسبت به سن بارداریتان کوچک باشد یا احساس کنید جنین تان به اندازه کافی حرکت نمیکند، ممکن است پزشک به کم شدن مایع آمنیوتیکتان شک کند. همچنین پزششکتان در صورتی که شما پیش از این جنینی با رشد محدود داشتهاید ممکن است شما را تحت نظر بگیرد. اگر فشار خون مزمن، پره اکلامپسی ، دیابت بارداری یا لوپوس دارید یا از موعد زایمانتان گذشته است، باز هم شاید پزشکتان به این موضوع توجه بیشتری بکند. اگر او نسبت به کم بودن مایع آمنیوتیک مشکوک شود، احتمال دارد سونوگرافی را تجویز نماید