دکتر نرگس علیان

1 ـ شایعترین مشکل پستانی که خانمها به علت آن به پزشک مراجعه می کنند درد است که مهمترین عامل آن احتقان پستان است که بیشتر در اثر مشکلات هورمونی می باشد ، اما 4 علت روانپزشکی نیز می تواند عامل آن باشد:
1 ـ افسردگی که معمولا با بدخوابی و بی حوصلگی و گریه بی مورد و شنیدن صداهای مبهم شناخته می شود
2 ـ اضطراب که درد بیمار با مصرف داروی ضد اضطراب برطرف می شود.
3 ـ مشکلات اجتماعی که بیشتر بعد از یائسگی ، با درد پستان و یا نواحی دیگرمراجعه می کنند.
4 ـ somatization که خود را با درد متحرک نشان می دهد. درمان درد معمولا درد ، بعد از قاعدگی کاهش می یابد و یا با مصرف ضد التهاب و یا درمان موارد روانپزشکی برطرف می شود. اما در صورتی که درد به درمان پاسخ ندهد و در دوره قبل از یائسگی درد در یک نقطه وجود داشته باشد و یا در دوره بعد از یائسگی درد پایدار موجود باشد ، شاید در اثر فیبروز بدخیمی بوده و خطرناک است.

معاینه بیمار :
1 ـ معاینه باید در حالت نشسته بوده ، دستها پشت گردن و سینه به سمت جلو آورده شود.به هر گونه کشیدگی پوست یا نوک پستان(مخصوصا اگر اخیرا چنین شده باشد) یا فررفتگی پوست پستان توجه نماییم. به اندازه پستان و وجود توده یا زخم توجه شود به هر گونه التهاب و قرمزی خصوصا در غیر دوره شیردهی و یا قاعدگی توجه شود.
2 ـ lump ــ در واقع نوعی خشونت دریک قسمت از بافت پستان بوده که جدید پیدا شده ، البته در 90 درصد موارد خوش خیم بوده و حدود 10 درصد نیاز به پیگیری با نمونه گیری دارد.
3 ـ ندولاریته یا گره های پستانی در پستان کسی که زایمان نکرده ، اگر با قاعدگی یا با عصبی بودن تغییر کند ، خوش خیم است اما اگر بدون تغییر بماند ، مهم است.
4 ـ ترشح از نوک پستان ـ در صورتی خوش خیم است که فقط با فشار دست بیمار یا پزشک خارج شود در صورتی به بدخیمی شک می کنیم اگر: خودبخود خارج شود ـ خونی باشد ـ یک طرفه بوده و از یک مجرا خارج شود ـ خانم بالای 50 سال باشد.
5 ـ کیست معمولا خوش خیم بوده و در پستانهای فیبروکیستیک زیاد دیده می شود و با سونوگرافی و ماموگرافی راحت شناخته می شود ، از نظر بالینی : از مثلا 2 ماه قبل پیدا شده و بصورت توده قابل لمس باشد و دردناک می باشد در صورتی مهم است که: بعد از تخلیه هنوز باقی بماند ـ محتوای خونی داشته باشد یا اول مایع خوب باشد و در آخر خونی شود ـ 3 ماه بعد از تخلیه مجدد پر شود و خونی شده باشد ـ خیلی سریع در عرض 32 هفته پر شود.
6 ـ توده ـ شایعترین علت آن در زنان زیر 25 سال ، فیبروآدنوم می باشد خصوصا اگر زیر 3 سانت باشد. اما اگر حاشیه نامشخص بوده یا غیر متحرک باشد ، و یا توده توپری باشد که در عرض 6 ماه بزرگتر شود و یا همراه گرفتاری پوست باشد ، بسیار مهم می باشد .

گاهی نیز فقط تصویربرداری به تشخیص کمک می کند همیشه در مورد مشکلات پستانی باید 3 مورد زیر رعایت شود :
1ـ شرح حال و معاینه
2 ـ تصویر برداری(ماموگرافی و سونوگرافی)
3 ـ نمونه گیری و بررسی پاتولوژی اگر هیچیک کمک کننده نباشد اما شرح حال مشکوک باشد باز هم می توان تصمیم به جراحی ضایعه گرفت. نمونه گیری به یکی از روشهای زیر انجام می شود: FNA ـ core biopsy ـ بیوپسی باز (خیلی محدود انجام می شود) در موارد مشکوک اما غیر قابل لمس نمونه گیری باید توسط رادیولوزیست انجام شود .